zaterdag 31 oktober 2009

TROELISME: HET WETEN EN KENNEN VAN EEN NIEUW NEDERLANDS WOORD


        Een symbool van Nederland en het Nederlands

           
Een soort inleiding

De Nederlandse taal is grammaticaal en syntactisch allesbehalve gemakkelijk. Ook de uitspraak van een aantal Nederlandse woorden blijkt vaak erg moeilijk. Voor iemand die niet in een Nederlandstalige familie geboren en getogen is kan die uitspraak simpelweg onmogelijk blijven.

Algemeen Beschaafd Nederlands (A.B.N.) gebruikt een aantal erkende woorden. Maar elke taal is levend en groeit. Woorden verdwijnen maar meer verschijnen. 

Er zijn talen waarvan de laatste gebruiker het loodje 
heeft gelegd. De laatste taal die het begaf en waarvan ik de naam toevallig ken is het Dalmatisch dat in het vroegere Joego-Slavië werd gebruikt. 

Een andere taal die het bijna veertig jaar heel moeilijk heeft gehad is het Catalaans. Dat is een van de oudste en in zekere zin helemaal de oudste taal van Europa. De dictator Franco en zijn mede-gangsters hadden het Catalaans voor officieel gebruik verboden. Volgens een van mijn beste Catalaanse vrienden was dit één van de grootste misdaden die deze in het politieke machtsspel begaafde maar van god en gebod verlaten oorlogs-misdadiger heeft begaan.

Catalaans is de eerste taal die werd gebruikt voor publicaties op veel wetenschappelijke gebieden die voorheen alleen in het Latijn werden neergepend. 

De ongeschreven wet van het alleen gebruiken van Latijn werd door Ramon Lulius zonder bijbedoeling opzij gezet. Dit uitzonderlijk begaafd genie uit Majorca kende een aantal talen van binnen en van buiten. Vaak schreef hij op wat hij sprak in zijn dagelijkse leven en dat was Catalaans. Harry Mulisch is in Nederland een bewonderaar en ook een beschijver van 'Ramon Llull'. 

De hardwerkende en jong mijn hart veroverende Harry vergelijkt het denken en schrijven van deze verbazend boeiende Majorcaanse monnik in zijn boek: 'De compositie van de wereld' met het opzetten van een kwalitatieve computer.

Ramon Lulius werkte aan deze geniale studie in het Latijn met als titel: 'Ars magna generalis ultima'. Intussen was hij 'doctor illuminatus' ('verlichte geleerde') geworden. Hij werd heilig verklaard ondanks het verzet van een conservatieve, corrupte en zowel oppermachtige als heidenswrede en in alle opzichten vals kerkelijk instituut. 

Dat gebeurt nu opnieuw met uitzondering van mensen als paus Johannes XXIII uit Bergamo die zijn naam koos om duidelijk te maken dat het pure onzin is over uitspraken 'ex cathedra' te praten. Een pauselijke voorganger met dezelfde naam maar één cijfer minder deed dat. Hij was Paus van 1316-1334 in Avignon. 

Paus Johannes XXIII, die met zijn eigenlijke naam Angelo Roncalli heette en uit het Italiaanse Bergamo kwam, wás heilig maar werd niet heilig verklaard door de Vaticaanse Bonzen. Dat gebeurde niet ondanks zijn onvoorstelbare populariteit. Zijn persoonlijk succesvol ingrijpen in het conflict tussen Cuba en Yankee Doodle Country voorkwam een afgrijselijke oorlog.

De dorpspastoor Angelo Rocalli was de eerste Paus die een Derde Wereldoorlog voorzag en voorkwam.

Troelisme is een neologisme in de Nederlandse taal. Dat wordt dus even wennen want een Nederlandse troel is niet een voorbeeld van zalig en intens leven. Volgens de etymologie heeft het woord 'troel' de betekenis van een vrouw die liefkozend is. Dat ligt ver van de dagelijkse waarheid waarin ik heb geleefd.

Daarin was het gebruik van uitdrukkingen als: 'Dat is een rare troel' of: 'Ja, en Klaartje van Hemelshuizen is een echte troel' gewoon. Die zinnen hadden altijd een sterk negatieve connotatie.  

Troela en troelala zijn twee woorden afgeleid van het woord 'troel'. Het zou best plezierig zijn als mensen die persoonlijke ervaring of specifieke kennis van het basiswoord 'troel' en de afleidingen ervan hebben, een reactie schrijven over dit boeiende onderwerp. 

ISMEN



Indo-Europese talen staan bol van ismen. Nederlands maakt daarop geen uitzondereing. Het is eenvoudig van Nazisme via Katholicisme naar Communisme te reizen. Het Existentialisme heeft bijgedragen deze drie bewegingen als mensgevaarlijk te gaan beschouwen.

Jean-Paul Sarte heeft met zijn: 'Het Existentialisme is een Humanisme' de mens uit de hoek van geweld en onderdrukking verlost. De mens van nu kent de basisrechten van vrije mensen. 

Keihard kapitalisme is na de laatste depressie in de hoek gezet. Ik denk dat vooral door de filosofische leegte van het Liberalisme de geloofwaardigheid van deze politieke beweging haar zal laten verdwijnen.      


(WORDT VERVOLGD)